ENQUETEPROCEDURE OVERHEIDSVENNOOTSCHAPPEN CURACAO

Behandeling bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie

Op 5 juni 2013 heeft bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba de behandeling plaatsgevonden van het verzoek van het Openbaar Ministerie om een enquête op grond van het Burgerlijk Wetboek van Curacao te gelasten naar het beleid en de gang van zaken bij de overheids NV’s Aqualectra, Curoil/Curgas en Refinería di Kòrsou (RdK). Klik hier voor de beschikking van het Hof van 15 juli 2013 en klik hier voor de Extra van 16 juli 2013.

Fundashon Akshon Sivil (FAS) heeft medio 2012 aan het OM gevraagd, of het OM bereid zou zijn een verzoek bij het Gemeenschappelijk Hof in te dienen om een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken bij enkele overheidsvennootschappen. Het OM heeft in 2013 een dergelijk verzoek bij het Hof ingediend.

Op 5 juni 2013 vond de mondelinge behandeling van dat verzoek plaats. Als het Hof dat verzoek honoreert dan zullen een of meer onafhankelijke onderzoekers worden benoemd die dan na enige tijd met een rapport zullen komen. Afhankelijk van de conclusies van het rapport kan wederom een verzoek bij het Hof worden ingediend. Als de bevindingen van de onderzoekers daartoe aanleiding geven kan het Hof vaststellen dat en in welke zaken sprake was van wanbeleid.

Wat men zich goed moet realiseren is dat de huidige samenstelling van het bestuur en van de Raad van Commissarissen van de overheidsvennootschappen een geheel andere is dan twee jaar geleden. De bestuurders en commissarissen die er nu zitten worden geconfronteerd met verwijten van FAS en het OM aan het adres van hun vennootschappen in kwesties waar zij (grotendeels) niet of nauwelijks mee te maken hadden. Toch moeten zij ervoor zorgen dat de belangen van hun vennootschappen, met het oog op de toekomst, zo goed mogelijk worden behartigd. Elk bestuur kiest daarin zijn eigen koers.

Voor de advocaten van deze vennootschappen is de opdracht om ervoor te zorgen dat de argumenten zo goed mogelijk over het voetlicht worden gebracht (hoor en wederhoor), feiten naar voren te brengen die het mogelijk maken dat elk verwijt op zijn eigen merites wordt beoordeeld en er op te letten dat de juridische spelregels juist worden toegepast, ook door het OM (fair play). Blijkens allerlei reacties op het Internet wordt hen dat niet door iedereen in dank afgenomen. In 2011 schreef ik het volgende in het boekje Twee Curacaose Meesters en hopelijk leidt dat tot iets meer begrip:

Net als de advocatuur,  staat ook het Openbaar Ministerie geregeld aan forse kritiek bloot, zowel hier als elders. Maar daar gaat het hier niet om, nog daargelaten dat het Openbaar Ministerie een niet te onderschatten bijdrage levert aan de bestrijding van criminaliteit. Geen zinnig mens zal dan ook twijfelen aan het nut van dit instituut. De meest geduchte tegenstander van het Openbaar Ministerie is niet zozeer de zware crimineel, of degene die van een ernstig misdrijf wordt verdacht, als wel de advocaat. In het krachtenspel van opsporing en vervolging staat het individu, de verdachte, tegenover een groep professionals aan wie een verstrekkend wettelijk instrumentarium ter beschikking staat. Op het juiste gebruik van dat instrumentarium moet door andere professionals worden toegezien om te voorkomen dat de rechtsstaat in het gedrang komt. Uiteraard speelt de rechter daarbij een wezenlijke rol, maar het zijn de advocaten die zich tot het uiterste inspannen, en behoren in te spannen, om er op toe te zien dat de door de overheid zelf uitgevaardigde regels, door diezelfde overheid – in de vorm van politie en Openbaar Ministerie – correct en stipt worden nageleefd. Met het bestaan van de rechtsstaat, is de noodzaak van het bestaan van de advocatuur gegeven.

Omdat er enige verwarring over bestaat, is het overigens goed te melden dat dit een civielrechtelijke procedure betreft (de zogeheten enqueteprocedure) en dus geen strafrechtelijke procedure. Het OM treedt in deze zaak dus in een andere dan de gebruikelijke hoedanigheid op. Zie over het enqueterecht mijn lezing van 16 maart 2011. Hoewel het de bedoeling was dat een enqueterecht voor alle rechtspersonen in meer (ei)landen zou worden ingevoerd, is het uiteindelijk alleen in Curacao ingevoerd en wel per 1 januari 2012.

Enkele pleitnotities zijn op het internet geplaatst en gemakshalve plaats ik ze hier ook:

Overigens heeft het Hof van Justitie de ruim 50 pagina’s tellende pleitnotitie van het OM geweigerd. Deze is niet aan het procesdossier toegevoegd en is ook niet uitgesproken. Het Hof heeft het OM 3 kwartier de tijd gegeven om mondeling een toelichting te geven. Het OM had namelijk niet gereageerd op het verzoek van het Hof van enkele weken geleden om de spreektijd vooraf af te stemmen en dus ook niet aangegeven extra spreektijd nodig te zullen hebben. Dat het OM veel meer spreektijd wilde dan beschikbaar was, bleek eerst ter zitting. Het Hof was verbolgen over deze houding van het OM.

Naar verwachting komt de beschikking van het Hof in deze zaak op 22 juli 2013.

In de pers is ook de nodige aandacht aan deze zaak geschonken. Bij Versgeperst is een kort verslag te vinden. Hierna volgen nog een paar citaten uit andere media:

Extra

HOPI BES TA MUCHU LIHE PA PAPIA DI MAL MANEHO NA AQUALECTRA

WILLEMSTAD.- Segun statutonan di kompania, Gerrit Schotte den su per iodo komo Promé Minister i representante di akshonista na Aqualectra no tabatin kuenta i rason di duna na niun otro instansha s ino na Par lamento. Asina su abogado mr. K. Frielink a trese dilanti ayera na okashon di e kaso ku Ministerio Públiko a presentá na Hof en buska di un enkuesta sivil. (Extra 6 yüni 2013)

Notisia360

Komienso enkuesta sivíl ‘rommelig’ i ku tardansa di un ora

WILLEMSTAD – E enkuesta sivíl ku a kuminsá awe mainta a sali riba un mal pia. Na tres okashon Presidente di Hof mester a skòrs e tratamentu pa por a atendé algun opheshon/protesta di parti di dos abogado i tambe di e Abogado General.

Un di e abogadonan a protestá ku Ministerio Públiko a manda diferente dokumento lat. Presidente di Hof a bai di akuerdo ku e protesta i a disidí ku Abogado General no por usa e dokumentonan den e kaso awe mainta. Un otro abogado (Zahavi) a protestá tokante presensia di Ruben Suriel ku tabata sintá banda di e Abogado General. Suriel ta e siudadano ku a pidi Ministerio Públiko pa tene e enkuesta. Presidente di Hof no a honra e protesta i a bisa ku Suriel t’ei pa fasiltá e Abogado General su trabou, ora e mester buska e diferente dokumentonan ku ta nesesario pa e kaso.

Un otro iritashon a surgi ora e mesun abogado Zahavi a reklamá ku e ‘pleitnotitie’ ku Abogado General a parti pa tur abogado, no ta bon kopiá. Zahavi a interumpí Abogado General durante di su presentashon i a reklamá esaki. Abogado General, ku un tono ‘sarkástiko’, a kontestá Zahavi ku e dokumento ta bon kopiá i ku Zahavi mester lesa bon. Presidente di Hof mester a hala Zahavi su atenshon i kòrd’é ku ta e Abogado General ta na palabra.

Algun ratu despues Presidente di Hof mes a interumpí e ‘pleidooi’ di Abogado General i a bisa ku enbèrdat e kopianan no ta bon. Tabata falta henter un alínea riba tur página. Presidente di Hof e ora ei a bolbe skòrs pa asina Abogado General por a bai traha kopia di nobo.

Finalmente, ora a parti e kopianan, tabata Presidente di Hof ku a remarká ku Ministerio Públiko no a pidi pa papia mas largu ku e 45 minüt stipulá i ku lo no pèrmití Abogado General paia mas largu. Abogado General na su turno a protestá i mester a bolbe skòrs pa atendé e protesta. Hof no a honra e protesta i e kaso a kuminsá un ora lat.

—-

Karel Frielink

(6 June 2013)

.

Comments are closed.