DE QUASI-BESTUURDER IN HET RECHTSPERSONENRECHT
Verschijnt 9 maart 2022 in boekvorm
Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de University of Curaçao Dr. Moises da Costa Gomez op gezag van de rector magnificus dr. F.B.G. de Lanoy, in het openbaar verdedigd op donderdag 14 oktober 2021 om 16.00 uur te Curaçao door Karel Frielink (klik hier om een opname van de promotieplechtigheid te bekijken en klik hier voor een pdf van het proefschrift zelf).
Beschrijving
Moet de hoge drempel voor aansprakelijkheid die voor statutaire bestuurders geldt ook gehanteerd worden voor alle soorten quasi-bestuurders? Deze hoofdvraag …
Read the rest »
HINDSIGHT BIAS EN AANSPRAKELIJKHEID
Terugkijken door een vertroebelde bril
Op 24 juni 2021 gaf ik een voordracht voor de leden van de Antilliaanse Juristen Vereniging. Het onderwerp was mentale misleiding: de invloed van hindsight bias, het Knobe-effect en gekleurde vraagstelling op aansprakelijkheid.
De voordracht begon met de vraag wat er mis zou kunnen zijn met een gekleurde bril. Het leven kan er met een dergelijke bril een stuk rooskleuriger uitzien. Waar het in de kern bij de uitdrukking – iets door een gekleurde bril zien – om gaat, is dat een fenomeen vanuit een bepaald perspectief of standpunt wordt bekeken. Voor juristen wordt het …
Read the rest »
COLLEGIAAL BESTUUR EN HOOFDELIJKE AANSPRAKELIJKHEID
Soms kan een bestuurder zich disculperen
Elke bestuurder is tegenover de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van zijn taak. Deze inspanningsverbintenis is in het kader van de interne aansprakelijkheid – dus van de bestuurder jegens de rechtspersoon – de centrale gedragsnorm voor bestuurders, waaraan hun doen en laten kan worden getoetst. Dat sprake moet zijn van een behoorlijke taakvervulling betekent dat aan een bestuurder de eis wordt gesteld dat hij beschikt over het inzicht en de zorgvuldigheid die mogen worden verwacht van een bestuurder die voor zijn taak berekend is en deze nauwgezet vervult; er wordt ook wel over …
Read the rest »
NIEUW BELGISCH VENNOOTSCHAPSRECHT
Datum inwerkingtreding is 1 mei 2019
Vandaag is in het Belgische Staatsblad de Wet tot invoering van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen en houdende diverse bepalingen (Wvv) gepubliceerd. De wet treedt op 1 mei 2019 in werking. Hier wordt kort een onderwerp besproken, namelijk het leerstuk bestuurdersaansprakelijkheid, omdat dat in België anders is geregeld dan in Nederland en in de Caribische delen van ons Koninkrijk.
Op grond van artikel 2:51 Wvv is elk lid van een bestuursorgaan of dagelijks bestuurder tegenover de rechtspersoon gehouden tot een behoorlijke vervulling van de hem opgedragen taak. In artikel 2:52 …
Read the rest »
AANSPRAKELIJKHEID VAN DE CURATOR
Bij gebondenheid aan regels geen beleidsvrijheid
Al weer wat jaren geleden schreef ik over tegenstrijdige belangen in het insolventierecht (Tijdschrift voor Insolventierecht 4/2001, p. 115-123). Ik schreef toen dat bijzondere kenmerken van de taak van een curator meebrengen dat zijn eventuele persoonlijke aansprakelijkheid dient te worden getoetst aan een zorgvuldigheidsnorm die daarop is afgestemd. Deze norm komt hierop neer dat een curator behoort te handelen zoals in redelijkheid mag worden verlangd van een over voldoende inzicht en ervaring beschikkende curator die zijn taak met nauwgezetheid en inzet verricht (HR 19 april 1996, ECLI:NL:HR:1996:ZC2047 inzake Maclou).
Tot op zekere hoogte kunnen …
Read the rest »
ARTIKEL IN HET BLAD ONDERNEMINGSRECHT
De quasi-bestuurder naar Nederlands en Nederlands Caribisch rechtspersonenrecht
In het blad Ondernemingsrecht (aflevering 10/11, 2018) is mijn artikel over quasi-bestuurders verschenen.
Bij (mede)beleidsbepalers in het rechtspersonenrecht gaat het om de categorie personen die niet behoren tot het statutaire bestuur van de rechtspersoon, maar die direct of indirect op de stoel van het formele bestuur gaan zitten. Het doen en nalaten van deze categorie personen is relevant voor de vraag naar hun persoonlijke aansprakelijkheid alsmede voor de vraag in welke gevallen zij verplicht zijn bepaalde bestuurstaken uit te voeren. In deze bijdrage worden het recht van Nederland en Curaçao vergeleken.
Het …
Read the rest »
DE QUASI-BESTUURDER IN HET RECHTSPERSONENRECHT
Onbevoegd op de stoel van de bestuurder gaan zitten
Onder de formele (de iure of statutaire) bestuurder wordt verstaan degene die als zodanig bij een rechtspersoon is benoemd in overeenstemming met de van toepassing zijnde bepalingen van dan wel krachtens de wet en de statuten. Met een formele bestuurder dient te worden gelijkgesteld degene die, niet zijnde statutair bestuurder, bevoegd een bestuurshandeling verricht, bijvoorbeeld een commissaris die indien sprake is van belet of ontstentenis van een bestuurder de rechtspersoon ter zake van een rechtshandeling vertegenwoordigt, maar enkel voor zover het die rechtshandeling betreft.
Het begrip quasi-bestuurder wordt hier als het …
Read the rest »
EEN INFORMELE BESTUURSSTRUCTUUR
Hoe te oordelen over het handelen van de feitelijk bestuurder?
Om als statutair bestuurder te worden aangemerkt moet een persoon in overeenstemming met de wet en de statuten van de betrokken rechtspersoon zijn benoemd. Niet voldoende is dat de betrokken persoon en/of anderen ervan zijn uitgegaan dat hij statutair bestuurder was en feitelijk heeft gefunctioneerd als ware hij statutair bestuurder. In de in Nederlandse zaak Forexx Company (Rb Limburg 30 mei 2018, ECLI:NL:RBLIM:2018:4923) is de gedaagde partij op basis van een arbeidsovereenkomst per 1 januari 2010 in dienst getreden van de vennootschap in de functie van algemeen directeur, belast met …
Read the rest »
QUASI-BESTUURDER AANSPRAKELIJK VOOR BELASTINGSCHULDEN?
In Curaçao niet wettelijk geregeld
Tot de categorie “quasi-bestuurders” behoren bijvoorbeeld degenen die zich gedragen als (formeel benoemde) bestuurder van een rechtspersoon, maar géén statutair bestuurder zijn: de zogenoemde de facto bestuurders ook wel aangeduid als feitelijke (mede)beleidsbepalers.
Blijkens een kort gedingvonnis van het Gerecht in Eerste Aanleg van Curaçao van 19 december 2017 (ECLI:NL:OGEAC:2017:194) had de Ontvanger beslag gelegd onder een persoon die door de Ontvanger als quasi-bestuurder van een vennootschap werd aangemerkt, omdat hij de dagelijkse leiding over een vennootschap had. De vermeend feitelijk bestuurder vorderde in kort geding opheffing van het door de Ontvanger ten laste van …
Read the rest »
AANDEELHOUDERSAANSPRAKELIJKHEID
De aandeelhouder als schaduwbestuurder
Niet alleen bestuurders en commissarissen van een vennootschap kunnen persoonlijk aansprakelijk zijn voor hun doen en laten, maar een aandeelhouder onder omstandigheden evenzeer.
Uitgegaan wordt van het recht van Curaçao, maar wat hierna volgt geldt evenzeer in St. Maarten en de BES-eilanden, en (deels formeel en deels materieel) ook in Aruba. Hier staat de (mogelijke) aansprakelijkheid op grond van het Burgerlijk Wetboek (BW) centraal. Dit betreft zowel de aansprakelijkheid uit hoofde van onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) als de aansprakelijkheid zoals die in het rechtspersonenrecht is geregeld.
Een meerderheidsaandeelhouder heeft verschillende mogelijkheden om zijn zin te …
Read the rest »
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID OP DE BES-EILANDEN
Niet iedere fout leidt tot aansprakelijkheid
Wat het leerstuk bestuurdersaansprakelijkheid op de BES-eilanden (Bonaire, St. Eustatius en Saba) betreft gaat het om de persoonlijke aansprakelijkheid van de bestuurder voor zijn doen en/of laten in zijn hoedanigheid van bestuurder. Voor de commissaris geldt mutatis mutandis hetzelfde. Er kunnen drie situaties worden onderscheiden:
o Intern: aansprakelijkheid jegens de rechtspersoon
o Extern: aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad jegens derden
o Extern: aansprakelijkheid jegens de boedel (faillissement)
De interne aansprakelijkheid is op de BES-eilanden geregeld in art. 2:14 BW-BES. De aansprakelijkheid jegens de boedel in art. 2:16 BW-BES en de aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad in art. 6:162 BW-BES. …
Read the rest »
BESTUURDERSAANSPRAKELIJKHEID
Symposium Sint Maarten 1 december 2015
Het Ministerie van Justitie te Sint Maarten en de Orde van Advocaten te Sint Maarten hebben op 1 december 2015 een symposium over Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek van Sint Maarten georganiseerd.
De sprekers waren prof.mr. Peter van Schilfgaarde, prof.mr. Gerard van Solinge, mr. Jeroen Eichhorn en ikzelf. Mijn bijdrage ging over bestuurdersaansprakelijkheid. De tekst van mijn bijdrage is hier te vinden. Wat ik over het recht van St. Maarten te melden heb geldt ook voor Aruba, Curacao en de BES-eilanden.
Karel Frielink
(3 december 2015)
.
